Türkiye Orta Vadeli Programı(2026-2028)
07.09.2025 tarihinde 2026-2028 yılları Orta Vadeli Program (“O.V.P.”) 33010 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Orta Vadeli Program’da hedefler Büyüme, İstihdam, Fiyat İstikrarı, Ödemeler Dengesi, Finansal İstikrar, Kamu Maliyesi gibi ana başlıklar altında toplanmıştır. Orta Vadeli Program’daki bu ana başlıkları alt başlıklar olarak özetleyebiliriz.
Büyüme
- Sanayide Yüksek Katma Değer ve Teknoloji Odaklı Dönüşüm
Sektörel önceliklendirmeyi esas alan hedefli sanayi politikaları hayata geçirilerek yüksek katma değerli üretim ve teknoloji odaklı dönüşüm temelinde dış pazarlarda rekabet gücü artırılacaktır.
- HIT-30 Yüksek Teknoloji Yatırım Programı öncelikli teknoloji alanlarına yönelik büyük ölçekli yatırımlar, proje bazlı özelleştirilmiş mekanizmalar yoluyla desteklenecektir.
- Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi (“YTAK”) programı üretken sektörlerde ihracatı destekleyici ve yüksek katma değerli ürün gruplarına yönelik mevcut yatırım teşvik sistemiyle bütünleşik bir biçimde seçici ve odaklı olarak daha etkin uygulanacaktır.
- Ar-Ge ve Yenilik Ekosisteminin Geliştirilmesi
Teknolojide dışa bağımlılığı azaltacak ve uluslararası rekabetçiliği artıracak şekilde Ar- Ge temelli yatırımlar ve yenilikçi girişimcilik faaliyetleri desteklenecek, yenilik ekosisteminin bütüncül bir şekilde güçlendirilmesi sağlanacaktır.
- Yapay zekâ, siber güvenlik, otonom sistemler, kuantum teknolojileri, hipersonik sistemler, yeni nesil malzeme teknolojileri ve uzay teknolojileri gibi kritik alanlarda Ar-Ge faaliyetleri desteklenecek ve bu alanlarda çalışan araştırma kurumları, üniversiteler ve özel sektör şirketleri arasındaki işbirliği teşvik edilecektir.
- Milli Uzay Programı kapsamında uzay alanında teknoloji üretme kabiliyetinin artırılmasını teminen düşük maliyetli küçük uydu platformları gibi uygulamaların geliştirilmesi ve yeni uydu teknolojileri alanlarında Ar-Ge faaliyetlerine yönelik çalışmalar yapılacaktır.
- Fikri mülkiyet varlıklarının yüksek teknolojisi ve katma değerli üretime katkısının artırılması amacıyla patent, marka ve tasarımlara ilişkin değerleme finansmana erişim ve ticarileştirme mekanizmaları güçlendirilecektir.
- Yeşil Dönüşümün Hızlandırılması
Yeşil dönüşüm süreci yenilenebilir enerji yatırımları, yerli teknoloji geliştirme kapasitesi ve sürdürülebilir finansman araçlarıyla desteklenerek başta enerji, ulaştırma, sanayi ve tarım sektörlerinde olmak üzere düşük karbonlu üretim ve kaynak verimliliği ve döngüsel ekonomi uygulamalarla hızlandırılacaktır.
- Türkiye Emisyon Ticaret Sistemi (TR ETS) tamamlanan hukuki altyapısıyla uygulamaya geçirilecek, AB’nin Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM)’nın tesis edilmesine ve ETS gelirlerinin yeşil dönüşümün finansmanında kullanılmasına yönelik çalışmalar yürütülecektir.
- Avrupa Yeşil Mutabakatı (AYM) ve Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizmasının sektörlere etkileri değerlendirilecek, AB düzenlemelerinden etkilenecek sektörler için düşük karbonlu sektörel yol haritaları tamamlanacaktır.
- Türkiye’nin ihtiyaçları dikkate alınarak, AB taksonomiyle uyumlu Türkiye Yeşil Taksonomisine yönelik yürütülmekte olan mevzuat çalışmaları tamamlanarak sürdürülebilir yatırımlar için ortak bir çerçeve sağlanacaktır.
- Yeşil dönüşüm sürecinde işletmelerin çevresel etkilerini izleyip şeffaf biçimde raporlamasını sağlamak amacıyla uzman insan kaynağı yetiştirilecek, raporlama standartları ve denetim altyapısı güçlendirilerek ihracatta çevresel düzenlemelere uyum ve rekabet gücü artırılacaktır.
- İmalat sanayinde eko-tasarım ve sürdürülebilir ürünlere ilişkin mevzuat takip edilerek karbon ayak izi başta olmak üzere göstergelerin hesaplanması ve izlenmesi için mevzuat çalışmaları tamamlanacaktır.
- Döngüsel ekonomi yaklaşımıyla uyumlu ve düşük karbonlu üretimi amaçlayan yatırımlar Yeşil Dönüşüm Destek Programı kapsamında teşvik edilecektir.
- Yenilenebilir enerji kullanım oranı ve enerji verimliliği yüksek yeşil binalar ile bunlara yönelik Ulusal Yeşil Sertifika Sistemi yaygınlaştırılacaktır.
- Yenilenebilir enerji kullanım oranı ve enerji verimliliği yüksek binalar yaygınlaştırılması kapsamında Neredeyse Sıfır Enerjili Bina (nSEB) kriterleri geliştirilecektir.
- Türkiye’nin ısı potansiyelinin değerlendirilmesi ve atık ısının kullanılabilmesi için ısı arzına yönelik gerekli mevzuat düzenlemesi yapılacaktır.
- Yerel İklim Değişikliği Eylem Planı Yönetmeliği yayınlanacak, tüm illerde eylem planları hazırlanarak karar destek araçları, teknik kılavuzlar ve izleme sistemleri geliştirilecektir.
- Dijital Dönüşüme Geçişin Desteklenmesi
KOBİ’ler başta olmak üzere firmaların dijital dönüşümüne yönelik kabiliyet ve kapasitelerinin desteklenmesi ile kamu hizmetlerinin geliştirilmesinde dijital teknolojileri azami düzeyde kullanılması yoluyla büyümenin sürdürülebilirliğine katkı sağlanacaktır.
- Dijital Avrupa Programı kapsamında kurulan Avrupa Dijital İnovasyon Merkezlerinin (ADİM) sayısı artırılarak sanayinin, KOBİ’lerin ve kamu kurumlarının dijital ve yeşil dönüşüm süreçleri desteklenecektir.
- Mevzuatın Avrupa Birliği Yapay Zekâ Tüzüğü ile uyumlaştırılması kapsamında çalışmalar tamamlanacaktır.
- Siber güvenlik alanıyla ilgili ihtiyaç duyulan mevzuat düzenlemeleri AB müktesebatı ile uyumu gözetilerek hazırlanacaktır.
- Veri ekonomisine geçişi hızlandırmak üzere, veri sahipliği ve paylaşım sorumlulukları ile teknik yöntemlere ilişkin hususları da kapsayan ulusal politika çerçevesi hazırlanacak, veri yönetişimi çatı mevzuatı ve altyapısı oluşturulacaktır.
- e-Devlet kapısı üzerinden ortak ödeme ve kimlik doğrulama uygulamaları ile yeni bütünleşik hizmetler tasarlanacak, e-Tebligat Bütünleşik Hizmetinin işleme alınması ve kamu ortak bildirim sisteminin hayata geçirilmesi sağlanacaktır.
- Beşeri Sermayenin Güçlendirilmesi
- Kamu Altyapı Yatırımlarının Etkinleştirilmesi
- Tarımda Verimlilik Artışı ve Katma Değer Odaklı Dönüşümün Sağlanması
İstihdam
- Yeni nesil çalışma biçimleri ve sektörel dönüşümlere uyumun sağlanması
- İşgücü piyasasının sektörel dönüşümlerle değişen ihtiyaçlarına uyum sağlamak, kadın erkek fırsat eşitliğini güçlendirmek ve iş yaşam dengesini korumak amacıyla yeni nesil çalışma biçimlerine yönelik düzenlemeler hayata geçirilerek, güvenceli esneklik geliştirilecek, işgücüne yeşil ve dijital dönüşümün gerekliliklerine uyumu artırılarak sürdürülebilir istihdam yapısı desteklenecektir.
- Yeni nesil çalışma modellerinde yaşanan gelişmeler doğrultusunda işgücü piyasasının ihtiyaçları ve iş yaşam dengesi gözetilerek sosyal taraflarla diyalog halinde mevzuat düzenlemeleri hayata geçirilecek ve güvenceli esneklik sağlanacaktır.
- İşgücüne katılımda güçlük yaşayan kesimlerin istihdamının desteklenmesi
- İşgücü beceri uyumunun iyileştirilmesi
- Atıl işgücünün azaltılması
Fiyat İstikrarı
- Makroekonomik politika eşgüdümünün sürdürülmesi
- Yönetilen yönlendirilen fiyatların enflasyon hedefleriyle uyumlu belirlenmesi
- Arz yönlü politikaların desteklenmesi
Ödemeler Dengesi
- İhracatta ürün ve pazar çeşitliliğinin artırılması
- İhracat finansmanının desteklenmesi
İhracatçıların rekabet güçlerinin ve dayanıklılıklarının artırılmasını teminen uygun koşullarda finansmana erişimlerinin güçlendirilmesi önceliklendirilecektir. Özellikle yeşil ve dijital dönüşüm odağında ihracatta finansman imkânlarının geliştirilmesi, ihracata yönelik destek mekanizmalarının etkin bir şekilde kullanılması yoluyla sürdürülebilir ve yüksek katma değerli ihracat potansiyeli yükseltilecektir.
- İhracatta Yeşil ve Dijital Dönüşümün Hızlandırılması
Küresel ölçekte rekabet gücünün artırılmasını teminen yeşil ve dijital dönüşümü sağlayacak politikalar hayata geçirilerek uluslararası düzenlemelere uyum güçlendirilecek, ihracatçı firmaların rekabetçiliği desteklenecektir.
- Mal ve hizmet ihracatını etkileyen yönleriyle AB dijital ekonomi düzenlemeleri ve Yeşil Mutabakatı doğrultusunda, rekabetçiliğin artırılması için gerekli mevzuat, destek politikaları ve uluslararası anlaşmalara yönelik hazırlıklar tamamlanacaktır.
- Ticaret diplomasisi ve stratejik işbirliklerin güçlendirilmesi
- İthalata bağımlılığının azaltılması ve arz güvenliğinin desteklenmesi
- Hizmet ihracatının geliştirilmesi
Finansal İstikrar
- Dezenflasyon programının finansal piyasa politikalarıyla desteklenmesi
- Kurumsal yapısı güçlü bir finansal sektörün oluşturulması
- Sermaye piyasalarının etkinliğinin artırılması
- Katılım finansın güçlendirilmesi
- Sigortacılık ve Özel Emeklilik sektörünün geliştirilmesi
- Finansal teknolojilerin yaygınlaştırılması
- Sürdürülebilir finansın geliştirilmesi
- Tasarrufların artırılması
Kamu Maliyesi
- Harcamalarda etkinliğin artırılması
- Afetlere dirençli yapıların finansmanının sağlanması
- Vergilendirmede adalet ve etkinliğin artırılması
- Kayıtdışılıkla mücadele ve denetimlerde etkinliğin artırılması
- KİT Yönetişim Reformu
- Sosyal güvenlik sisteminin mali sürdürülebilirliği
- İş ve Yatırım Ortamı
- Düzenleyici Çerçevenin iyileştirilmesi
- İş ve Yatırım süreçlerinin iyileştirilmesi
- Rekabetçi yeni yatırımların tesisi
- Yeşil ve dijital dönüşüm odaklı yatırımların artırılması
Orta Vadeli Program’daki projeksiyonlarda Yeşil Dönüşümün, yeni nesil teknolojilerin ve bu alanlarda özellikle Avrupa’da yapılan mevzuat değişikliklerinin hem iç hukuka hem de üretime ve ilgili sektöre entegrasyonu ile sürdürülebilirlik de sağlanarak ekonomiye katkı sağlanması hedeflenmektedir.